Türk Halk Müziğinde Kullanılan Çalgılar

Türk kültürünün değerli hazinelerinden biri de Türk müziğidir. Yerel kültürel zenginliklerden beslene Türk Halk Müziği, Türk Sanat Müziği veya Anadolu Rock gibi daha güncel müzik formlarında kullanılan çalgılar diğer ülke enstrümanlarından farklıdır.

Bu yazımızda sizlere Türk müziği ile özdeşleşmiş olan bazı çalgıları bir araya getirdik. Bu harika çalgıları öğrenmek için yazımızı okumaya devam edebilirsiniz.

Bağlama

En karakteristik Türk müziği çalgılarından olan bağlama, saz veya kopuz olarak da adlandırılmaktadır. Aşıklık geleneğinin önemli bir parçası olan bağlama parmaklar veya mızrak ile çalınabilmektedir.7 telli olan bağlama, telli tezeneli çalgılar grubuna girmektedir.

Kabak Kemane

Kökleri Orta Asya’ya dayanan kabak kemane Türk müziğinde kullanılan tek telli, yaylı ve deri kapaklı saz olma özelliğini taşımaktadır. Batı Anadolu’da sıklıkla kullanılan bu çalgı, Hatay’da “hegit”, Güney Doğu Anadolu’da ise “rubaba” olarak bilinmektedir.

Karadeniz Kemençeşi

Bilinen en eski yaylı enstrümanlardan biri olan rebaptan evrildiği düşünülen Karadeniz Kemençesi üç telli, yaylı bir çalgıdır. Karadeniz müziğinin sembolik çalgısını Batı müziğinde de kullanılan klasik kemençe ile karıştırılmamalıdır.

Zurna

Yüksek sesi ile bilinen nefesli bir çalgı olan zurna, ceviz, erik, söğüt veya dut ağacından yapılır ve yüksek sesinden dolayı genellikle davulla birlikte çalınır. Üç bin yıllık bir geçmişi olduğu düşünülen zurna, ülkenin neredeyse her bölgesinin müziğinde kullanılmaktadır.

Davul

En basit vurmalı çalgılardan olan davul, deri gerilmiş iki kasnaktan oluşmaktadır. Tokmak ile çalınan davul, Türk müziğinde önemli bir yere sahiptir. Bandoların da ayrılmaz bir parçası olan davulun daha büyük bir formu olan kös ise Mehter’de kullanılmaktadır.

Def

Def yuvarlak bir kasnağa deri gerilmesi ile yapılmış, elle vurularak çalınan bir çalgıdır. Tarihi oldukça eskiye dayanan def, Mezopotamya’da yapılan arkeolojik kazılarda da karşımıza çıkmaktadır. Anadolu’nun bazı yerlerinde “daire”, Trakya’da ise “dare” olarak bilinen çalgı düğünlerin değişmez çalgılarından biridir.

Yaylı Tambur

Yayla çalınan bir tambur türü olan yaylı tambur, Tanburi Cemil Bey tarafından icat edilmiştir. Türkiye’nin en değerli müzisyenlerinden biri olan Cemil Bey, müziğine pes bir ses katmak istediğinden tamburunun tellerini yükselterek enstrümanı kemençe yayı ile çalar, böylelikle yaylı tamburu müzik dünyasına kazandırır.

Ud

İnsanlık tarihinin en eski çalgılarından biri olan udun akort sistemini Farabi’nin geliştirdiği düşünülür. 20. Yüzyılda Türk müziğinin vazgeçilmez enstrümanlarından biri olan ud ile kanunun uyumu dinleyenleri büyülemektedir.

Darbuka

Orta Doğu ve Balkanlar’da kullanılan vurmalı bir çalgıdır. Darbuka, düm ve tek olmak üzere sadece iki ses vermekte ve elle çalınmaktadır. Özellikle nişan, düğün ve sünnet kutlamalarında kullanılan bir çalgıdır.

Delbek

Orta Asya’dan göçen Yörükler ile topraklarımıza gelen bir çalgı olan delbek, defe benzemekte ve en çok Fethiye civarında kullanılmaktadır. Delbek, kadınlar tarafından çalınır ve genellikle kına geceleri ile asker uğurlamalarında kullanılır.